سپتیک تانک (septic tank) نوعی مخزن صنعتی است که به منظور تصفیه ابتدایی فاضلاب مورد استفاده قرار می گیرد. در واقع سپتیک تانک یا گندانبار، یک شیوه تصفیه ساده و بی دردسر است که در ابتدا به از بین بردن مواد جامد فاضلاب ها می پردازد. بدین گونه که ابتدا مواد جامد فاضلاب ها در داخل سپتیک تانک خواهد ماند و عبور نخواهد کرد. سپس توسط فعالیت باکتریهای بی هوازی موجود در سپتیک تانک، این مواد جامد فاضلابی به سیال مایع یا گاز متان تبدیل میشوند. پس از آن، به یاد داشته باشید که به هیــــــــــــــچ وجـــــــــــــــــه از پیش تصفیه فاضلاب در کشاورزی، صنعت، آبیاری و… استفاده نکنید. زیرا این جریان فاضلابی همچنان سرشار از مواد سمی است و تنها پالایش ضروری و ابتدایی آن توسط گندانبار (سپتیک تانک) انجام گرفته است.
همچنین همواره به وجود مقداری لجن در درون گندانبار توجه داشته باشید. چرا که باکتریهای بی هوازی در درون این لجنها زیست میکنند و بدون وجود این نوع باکتریها، عمل تصفیه سازی توسط سپتیک تانک با ضعف زیادی انجام میگیرد.
امــــــــــا… اما در رابطه با «کاربردها، مزایا، شیوه نصب و نگهداری سپتیک تانکها چه می دانید؟!». اگر به اندازه کافی با دستگاه گندانبار آشنایی دارید که قطعاَ میدانید تا چه حد ویژه و کاربردی هستند. اما اگر با سپتیک تانک ها هیچگونه آشنایی ندارید، حتمـــــــــــاَ پیشنهاد میکنیم تا انتها با این محتوای تخصصی همراه باشید.
سپتیک تانک چیست؟
سپتیک تانک ها به عنوان اولین مرحله مهم برای تصفیه سازی انواع فاضلاب به کار می روند. در واقع ابتدا کاهش آلودگی ها و حذف جامدات فاضلاب توسط سپتیک تانک صورت می گیرد و سپس پکیج های تصفیه فاضلاب به پالایش کامل جریان فاضلاب میپردازند. بد نیست بدانید که هم تصفیه مکانیکی و هم تصفیه زیستی، بطور همزمان توسط گندانبارها انجام میشود. این دو مدل تصفیه فاضلاب بوسیله باکتریهای بی هوازی موجود در سپتیک انجام میشود. اما قطعاَ این سوال برایتان به وجود می آید که فاضلاب ها تا چه میزان در سپتیک تانک تصفیه میشوند؟!. در پاسخ به این سوال میتوان گفت:
پس از عمل تصفیه سازی توسط سپتیک تانک، حدوداَ «30 درصد» از آلودگی فاضلاب ها کم میشود. این 30% کاهش آلودگی میتواند هم شامل «حذف جامدات» و هم «تصفیه مواد شیمیایی فاضلابها» باشد. البته امروزه مجموعه های معتبری همچون شرکت ایران سپتیک، به استفاده از تکنولوژی RBC در ساخت سپتیک تانکها روی آورده اند. بد نیست بدانید که با استفاده از سیستم RBC، میتوان آلودگی فاضلاب ها را تا 63-60% نیز کاهش داد که فوق العاده است!
سپتیک تانک ها به طور کلی ساختار ساده ای دارند. ساختاری که از دو بخش (انباره) غیرهمسان تشکیل شده است و به وسیلهی یک دیوار میانی، از یکدیگر جدا شده است.
نحوه عملکرد سپتیک تانک(Septic Tank)
نحوه عملکرد گندانبارها را در چندین مرحله میتوان مورد تحلیل و بررسی قرار داد:
- همواره بخشی از مواد جامد و ذرات معلق جریانهای فاضلاب پس از وارد شدن به انبار اول دستگاه، ته نشین میشوند. همچنین روغن و چربیهای موجود در فاضلاب نیز در بخش بالا جمع میشوند.
- این ته نشینی، بخشی از آلودگیهای فاضلابی (حدوداَ 30%) را در همین مرحله ابتدایی کاهش میدهد. بایستی بدانید که جریان سیال فاضلاب، پس از ورود به دستگاه گندانبار با افت سرعت جریان مواجه میشود و این کاهش سرعت، به ته نشین شدن جامدات کمک زیادی میکند.
- در ادامه، باکتری های بی هوازی بخشی از جامدات، ذرات معلق و چربیها را تجزیه می کنند.
- نهایتاَ پساب یا همان فاضلاب باقیمانده از سمت دیگر مخزن خروج پیدا می کند. درواقع بافل میانی، از عبور چربیها و ذرات جامد و ورود به انبارک دوم، جلوگیری میکند.
- با استفاده از تکنولوژی BRC و انبار ثانویه، بخشی دیگر از آلودگی فاضلابی کاهش پیدا میکند.
- نهایتاَ فاضلاب پالایش شده توسط سپتیک تانک، به منظور تخلیه در چاههای جذبی هدایت میشود. یا اینکه به سمت تصفیه خانه های بزرگ شهری انتقال داده میشود.
- به خاطر داشته باشید که به احتمال زیاد، کل لجن از فاضلاب ورودی به دستگاه حذف و هضم نمی شود. به همین دلیل میتوان از آنزیم هایی به منظور سرعت دادن به فرآیند هضم لجن استفاده نمود. فقط کافیست در اندازه مناسب، این آنزیم ها به سپتیک تانک اضافه شود.
- البته به دلیل زیست باکتریهای بی هوازی، نباید هیچگاه لجنهای فعال خود دستگاه را به طور کامل از بین برد!
تصفیه 100 درصدی فاضلاب چگونه ممکن است؟!
با استفاده از دستگاه هایی چون سپتیک تانک، پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی و خانگی، کلرزن و …، میتوان به پالایش فاضلاب ها در درصدهای مختلف پاقدام کرد. البته که هر کدام از این دستگاهها، دارای تکنولوژیهای خاص و قدرت و راندمان مربوط به خود هستند. اما اگر می خواهید فاضلاب را به صورت 100 درصدی تصفیه نمایید، حتماَ با کارشناسان ما در شرکت ایران سپتیک تماس بگیرد. مشاوران برجسته ایران سپتیک تمامی اصول مناسب، توضیحات کافی و موادی که به آن نیاز خواهید داشت را برایتان توضیح خواهند داد.
انواع سپتیک تانک بر اساس جنس مخزن
سپتیک تانک ها بر اساس نوع جنس، به مدلهای مختلفی همچون: سپتیک تانک پلی اتیلن، بتنی، پلی اتیلن لوله کاروگیت، کامپوزیتی، کامپوزیت فایبرگلاس، آجری و … تقسیم بندی میشوند. هریک از این متریالهای مخازن گندانبارها دارای ویژگیها، مزایا و البته معایب خاص خود می باشند. در ادامه به بررسی هریک از این مدلها خواهیم پرداخت.
سپتیک تانک پلی اتیلن
سپتیک تانک پلی اتیلن، بدون شک محبوبترین و کارآمدترین مدل گندانبارها به شمار میرود. انواع مختلف سپتیک تانک پلی اتیلن عمدتاَ به 5 روش تولید میشود:
- سپتیک تانک پلی اتیلن لوله کاروگیت
- گندانبار با لوله دوجداره بهداشتی HDPE
- گندانبار پلی اتیلن لوله اسپیرال
- سپتیک تانک با لوله اسپیرال کاروگیت
- و مخازن سپتیک لوله اسپیرال کورتیوب.
در این میان، دو مدل «سپتیک تانک لوله کاروگیت» و «گندانبار دوجداره لوله HDPE» بسیار پرتقاضا و محبوب میباشند. به طور کلی سپتیک تانک پلی اتیلن به صورت دو جداره طراحی شده و بسیار کارا و مقاوم هستند.
مزایای سپتیک تانک پلی اتیلن
هرگاه صحبت از متریال پلی اتیلن باشد، چه در ساخت گندانبارها و چه در تولید انواع لوله و مخزن، همواره شاهد وجود مزایای بسیار جذاب و گسترده ای خواهیم بود. سپتیک تانک پلی اتیلن نیز از این قاعده مستثنی نبوده و همواره با یک دنیا ویژگیهای جذاب شناخته میشود. از جمله ویژگیهای گندانبار پلی اتیلنی میتوان به مواردی همچون:
- قیمت بسیار مناسب سپتیک تانک
- امکان ساخت در سایزها و ظرفیتهای متفاوت
- عدم نشت در صورت نصب صحیح
- طول عمر بالا، عدم رسوب گذاری و رشد جلبک
- مقاومت قابل توجه در برابر سایش، ضربه و فشار سیال و خاک
- وزن کم (سهولت در حمل و نقل و جابجایی های درون محیطی)
- نصب و اجرای سریع و راحت سپتیک تانک
- عدم پوسیدگی، خوردگی و ترک در برابر سیالات اسیدی و قلیایی
- سازگاری با شرایط محیطی، جوی و دمایی متفاوت؛ بخصوص تغییرات دمایی شدید!
و … اشاره نمود.
سپتیک تانک پلی اتیلن لوله کاروگیت
سپتیک تانک لوله کاروگیت به دلیل «مزایای گسترده پلی اتیلن»، «مکانیزم عملکردی خاص»، «قیمت مناسب» و «امکان ساخت در سایزهای مختلف»، شدیداَ دارای محبوبیت و تقاضاهای وسیع هستند. نحوه عملکرد گندانبار لوله کاروگیت بدین صورت است که:
فاضلاب های ورودی به سپتیک تانک لوله کاروگیت، ابتدا به صورت انباشته، بر روی هم قرار میگیرند. سپس لجن و مواد جامد فاضلاب، به دلیل سنگینی ته نشین میشوند و پساب مایع در بالای دستگاه باقی می ماند. در نتیجه کار تصفیه سازی سیال مایع فاضلابی سریعتر انجام گرفته و به سمت چاه جذبی هدایت میشود. بد نیست بدانید که سطوح داخلی صاف و صیقلی لوله کاروگیت موجب میشود که جریان پذیری فاضلاب بدون هیچ مشکلی انجام شود و جریان پساب در داخل مخزن سپتیک گیر نکند.
سپتیک تانک لوله کاروگیت، تمامی ویژگی ها و مزایای پلی اتیلن را داراست. به تمام این مزایا، میتوانید ویژگیهایی چون:
- مقاومت ویژه در برابر نیروهای گشتاوری درون مخزن گندانبار
- امکان ساخت سریع با استفاده از لوله کاروگیت
- مقاومت فوق العاده در برابر تنشهای دینامیکی و استاتیکی سیال و خاک
و … اشاره نمود. عمدتاَ در ساخت مخزن سپتیک کاروگیت، از لوله کاروگیت با سایزهای 800، 1000، 1200، 1400، 1600، 1800، 2000 و بالاتر استفاده میشود.
مخزن سپتیک کامپوزیتی (FRP)
هم مدل کامپوزیتی (FRP) و هم مدل کامپوزیت فایبرگلاس گندانبارها، بیشتر برای پروژه ها و محیطهایی مناسب هستند که نصب سپتیک تانک بر روی سطح زمین انجام شود. به بیان دیگر، هرگاه نیاز به نصب دفنی سپتیک تانک نباشد، مدلهای کامپوزیتی و فایبرگلاس بهترین انتخاب هستند. سپتیک تانک کامپوزیتی عمدتاَ به صورت مکعبی طراحی میشوند. سپتیک تانک فایبرگلاس یا کامپوزیتی، در طی زمان با مشکل دفرمگی و تغییر فرم مواجه نمی شوند. این در حالیست که مدلهای پلی اتیلنی، اکثراَ به دلیل یکسان نبودن فشارهای خارجی و داخلی، طی پنج سال دچار دفرمگی مخزن میشوند.
سپتیک تانک فایبرگلاس (GRP)
سپتیک تانک فایبرگلاس (GRP) نیز یکی از محبوبترین مدلهای گندانبارها می باشد. دیواره های مخزن مدلهای فایبرگلاسی، بسیار ضخیم و مقاوم طراحی میشوند؛ اما در عین حال بسیار سبک هستند. از جمله دلایل محبوبیت سپتیک تانک فایبرگلاس میتوان به:
- عدم نشت و آب بندی دقیق
- سبکی وزن و سهولت در جابجایی. (قابلیت جابجایی این مخازن به محیطی دیگر، حتی تا چند سال پس از نصب نیز وجود دارد).
- قابلیت سازگاری با شرایط محیطی، دمایی و اقلیمی متفاوت
- امکان بازرسی از روند فرآیند تصفیه فاضلاب به دلیل داشتن 2 دریچه بازدید
- مقاومت ویژه در برابر سیالات فاضلابی، اسیدی و شیمیایی
- عدم پوسیدگی و خوردگی
- ایستادگی قابل توجه در برابر ضربه و فشارهای جانبی درونی و بیرونی
- راحتی در نصب و اجرای مخزن سپتیک فایبرگلاس
- عدم نیاز به استفاده از سازه های حمایت کننده و همچنین هرگونه عملیات ساختمانی برای نصب مخزن فایبرگلاس
و … اشاره نمود. همچنین علت مقاوم بودن بدنهی سپتیک تانک فایبرگلاس، مربوط به عناصر تشکیل دهنده فایبرگلاس می باشد. درواقع متریال فایبرگلاس از ترکیب «رزین های پلیمری» و «الیاف شیشه» تشکیل شده است. خود رزین های پلیمری از سه ماده «اپوکسی»، «وینیل استر» و «پلی استر» شکل گرفته است. در این میان، مواد اپوکسی و وینیل استر مقاومت بسیار مناسبی در مقابل حرارت و بخصوص خوردگی دارند. بر خلاف پلی استرها که به شدت در مقابل خوردگی ضعیف می باشند!
سپتیک تانک بتنی
طراحی و اجرای سپتیک تانک بتنی همواره با چالش های متعددی روبرو خواهد بود. درواقع در گندانبار بتنی بایستی از هرگونه نشت فاضلاب، خوردگی، تخریب دیواره و … جلوگیری شود. بنابراین باید به دو مقوله «تکنیک های اجرا» و «ساخت بتن مناسب» شدیداَ توجه کرد. در همین رابطه به نکات مهم زیر توجه داشته باشید:
- تقویت دیواره: دیواره های مخزن سپتیک تانک بتنی بسیار حساس است. از همین رو توصیه میشود حتماَ این دیواره ها با پوششهای سیمانی (یا قیرگونی) عایق شود. این کار، احتمال هرگونه ترک خوردگی و نشت را شدیداَ کاهش میدهد.
- نوع بتن: بتن مورد استفاده در گندانبار بتنی بایستی در محکمترین حالت خود باشد. چرا که باید در مقابل انواع فشارهای سیال، بارهای جانبی و ضربه مقاومت کافی را داشته باشد. به همین دلیل نظر کارشناسان بر استفاده از بتن عیار 400 می باشد.
- درز گیری و استحکام کف: برای درز گیری و مستحکم سازی کف مخزن بتنی نیز پیشنهاد میشود که از پوششهای قیرگونی و سیمانی مناسب استفاده شود.
- قیمت سپتیک تانک بتنی: هر سپتیک تانک بتنی از سه قسمت: «سقف یک تکه»، «کف» و «بدنه مخزن» تشکیل شده است. اگر تمامی اصول پوشش عایق دیواره ها و کف را رعایت کرده و همچنین از بتن عیار مناسب استفاده کنید، هزینه های نهایی گندانبار بتنی بسیار زیاد خواهد شد. گرچه که عدم توجه به این نکات نیز میتواند مخزن سپتیک را با مشکلات پیاپی در گذر زمان مواجه سازد!
سپتیک تانک آجری
امروزه استفاده از سپتیک تانک آجری به طور کلی منسوخ شده است و جز در موارد نادر، گندانبارها بتنی هیچگونه ویژگی و کاربرد خاصی را ندارند. در رابطه با دلیل عدم استفاده از این مخازن میتوان گفت:
سپتیک تانک های آجری همواره پس از گذشت مدتی، دچار شکستگی و ترک دیواره ها و کف میشوند. از همین رو همیشه احتمال نشتی در گندانبارهای آجری بالاست. از سوی دیگر امکان بهره گیری از مخزن سپتیک آجری برای عمقهای زیاد وجود ندارد. زیرا در عمقهای زیاد، فشار هم به همان اندازه زیادتر است. در نتیجه سپتیک تانک آجری تحمل فشارها و بارهای وارده را نخواهد داشت و شکستگی دیواره و بیرون ریزی فاضلاب اتفاق می افتد.
همچنین باید گفت که طراحی ایستا و غیرقابل جابجایی این مخازن آجری نیز یکی دیگر از عیبهای موجود است. در حالیکه میتوان مخازن پلی اتیلنی و فایبرگلاسی را حتی پس از نصب، دوباره به محیطی دیگر انتقال داد.
قیمت سپتیک تانک
مجموعه ایران سپتیک به عنوان یک مجموعهی تماماَ تخصصی،همواره مخالف اصلی افزایش قیمت سپتیک تانک و ایمهاف تانکها بوده است. اما با توجه به تغییرات پیاپی و نوسانات زیاد قیمتی، پیشنهاد میکنیم که حتماَ جهت دریافت آخرین قیمت مخازن سپتیک و دیگر دستگاه ها، با همکاران و مشاوران کارآزمودهی ما در مجموعه ایران سپتیک تماس بگیرید.
دفتر اصلی:021-88721092
کارشناس فنی: 09124265750
با اینحال با توجه به گستردگی ظرفیتها، جنس ها و فرمهای ساخت، قیمت سپتیک تانک ها را میتوان تابع فاکتورهای زیادی دانست. به طور خلاصه، فاکتورهای موثر بر تعیین قیمت مخزن سپتیک فاضلاب عبارتند از:
تأثیر نوسانات دلار
نوسانات دلار یکی از عوامل موثر در تغییرات قیمتی سپتیک تانک ها می باشد. با توجه به خرید برخی متریالهای جهانی و همچنین مواد اولیه پلیمری، با افزایش و کاهش قیمت دلار، قیمت روز گندانبارها نیز بیشتر می شود.
کیفیت مواد اولیه:
استفاده از مواد باکیفیت در تولید گندانبارها، میتواند ضامن طول عمر و راندمان بالای این دستگاه ها باشد. درنتیجه کیفیت مواد اولیه به هر میزان که بالاتر باشد، مشخصاَ قیمت مخزن تصفیه فاضلاب نیز بیشتر خواهد بود. این مسئله به خصوص در سپتیک تانک پلی اتیلن (بسته به استفاده از مواد گرید pe100 یا pe80) میتواند تغییرات قیمتی قابل توجهی را به وجود بیاورد.
تعداد قطعات گندانبار:
به طور کلی هرچقدر از اجزای بیشتر و اورجینال تری در طراحی و تولید گندانبارها استفاده شده باشد، قیمت نهایی این تجهیزات نیز افزایش مییابد. به عنوان مثال:
بسته به شرایط محیطی و نیاز پروژه ها و تصمیم طراح، بایستی مشخص شود که از چه نوع منهول و با چه ارتفاعی در سپتیک تانک پروژه استفاده شود. در حال حاضر این دریچه ها با 20 cm ارتفاع و 600 mm قطر طراحی میشوند. اما ممکن است بسته به پروژه، این ابعاد ساخت دستخوش تغییر شود و قیمت نیز به همان میزان کاهش یا افزایش یابد.
همچنین در حالت عادی 2 دریچه بازدید برای مخازن سپتیک تانک فاضلاب طراحی میشود. اما چنانچه بسته به نیاز کارفرما، تعداد دریچه های منهول به 4 عدد افزایش یابد، قطعاَ قیمت سپتیک تانک نیز گرانتر خواهد شد. همچنین در طراحی سپتیک تانک مهمترین تصمیم بر این موضوعست که اساساَ سپتیک تانک به صورت 1 انباره و با دیوایدرهای متعدد طراحی شود. و یا به صورت گندانبار دوبخشی طراحی و تولید شود.
سپتیک تانک ارزان با استفاده از گرانول:
برخی از تولید کنندگان سودجوی گندانبارها، به منظور تولید این دستگاه ها از گرانول و مواد بازیافتی و درجه 2 استفاده می کنند. شاید در نگاه اول قیمت سپتیک تانک بسیار ارزانتر شده باشد. اما باید توجه داشت که کیفیت مخزن سپتیک تانک به شدت کاهش یافته، از طول عمر آن کم میشود و قطعاَ هزینههای تعمیرات در آینده شدیداَ کارفرما را اذیت خواهد کرد. همچنین گاهاَ برای دستیابی به قیمت کمتر، از متریالهای کم خلوص (متریال قاطی دار!) نیز استفاده میشود. بنابراین به هر میزان که درصد خلوص متریالهای به کار رفته در دستگاه بیشتر باشد، قیمت سپتیک تانک و البته کیفیت آن نیز افزایش مییابد.
جنس مخزن سپتیک:
مهمترین عامل در تعیین قیمت سپتیک تانک ها، جنس مخزن گندانبارها می باشد. در قیمت های رایج بازار، معمولاَ سپتیک پلی اتیلنی خوش قیمت است و مخازن فایبرگلاسی از دیگر مدلها گرانتر هستند. همچنین باید گفت که هزینه طراحی و اجرای سپتیک تانک بتنی درجا (بدون عایق کاری سطوح)، از دیگر مدلها ارزانتر است. البته چنانچه به جهت پیشگیری از نشت فاضلاب و ترک برداشتن دیواها، اقدام به عایقکاری دیوارها و کف مخزن بتنی شود، هزینه نهایی به مراتب بیشتر خواهد بود.
قیمت سپتیک تانک فاضلابی:
اصولاَ سپتیک تانکهای فاضلابی بسته به نوع جنس، ظرفیت و میزان پالایش، قیمت گذاری میشوند. در مدلهای سنتی تصفیه فاضلاب تا 30% انجام میشود. اما مدلهای مدرن که گرانتر نیز هستند، قادرند تا 63% از آلودگیهای فاضلاب را از بین ببرند. قیمت سپتیک تانک فاضلابی دارای اهمیت فوق العاده ای میباشد. چرا که از این تجهیزات برای انواع کاربری ها میتوان استفاده نمود.
قیمت سپتیک تانک بر اساس ظرفیت دستگاه
این یک قاعده بدیهی برای تمامی تجهیزات الکتریکی و یا دستگاه های حوزه آب و فاضلاب است که:
هرچقدر ظرفیت یک دستگاه بیشتر باشد، مشخصاَ قیمت آن نیز افزایش پیدا می کند. البته این حقیقت در تعیین قیمت سپتیک تانک ها با اندکی تفاوت اعمال می شود؛ چرا که در واقع با افزایش قطر در گندانبارها، قیمت این تجهیزات نیز افزایش مییابد. مثلاَ دو دستگاه گندانبار با ظرفیت های 30 و 50 مترمکعب تفاوت چندانی با هم نخواهند داشت. اما چنانچه نیاز به ظرفیت 85 متر مکعب باشد، با توجه به افزایش قطر دستگاه، قیمت سپتیک تانک نیز افزایش خواهد یافت!!
بله… در گندانبارها، صرفاَ با افزایش ظرفیت، قیمت نیز افزایش پیدا نمی کند. در واقع هرگاه قطر دستگاه افزایش یابد، قیمت سپتیک تانک نیز افزایش پیدا میکند. اساس طراحی این تجهیزات بدین گونه است تا یک میزان مشخصی از ظرفیت، قطر نیز ثابت می ماند. بنابراین در بازه ظرفیتی، هرچقدر هم ظرفیت کم یا زیاد شود، تغییر قطر و بالطبع تغییر قیمت اتفاق نمی افتد. اما اگر نیاز به ظرفیتی بیشتر از حداکثر ظرفیت سپتیک تانک باشد، با افزایش طول مخزن، نیاز به تغییر قطر هم برای حفظ استحکام دستگاه وجود دارد. به همین دلیل قیمت نیز افزایش می یابد.
محاسبه ظرفیت سپتیک تانک
بطور کلی در تولیدات رایج کارخانهای، ظرفیت سپتیک تانک ها از 3 الی 126 متر مکعب در نظر گرفته میشود. به همین دلیل اگر به دنبال گندانباری با ظرفیت بیش از 126 مترمکعب باشید، بایستی سفارش دهید تا شرکت سازنده معتبر به طراحی و تولید سپتیک تانک اختصاصیتان اقدام کند. بایستی بدانید که برای طراحی سپتیک تانکها، عمدتاَ استانداردهای طولی و قطری مشخصی وجود دارد. این استانداردها کمک میکنند تا امکان ساخت یک محصول شیک و قابل حمل فراهم شود. از همین رو به جدول زیر توجه نمایید:
البته برای هریک از کاربریها، درصد مصرف فاضلاب مشخصی برای طراحی در نظر گرفته شده است. عمدتاَ این درصدها مربوط به تعداد افراد، نوع کاربری و میزان استفاده تعیین شده و ظرفیت سپتیک تانکها بر اساس آنها مشخص میگردد. به عنوان مثال در کتاب مهندسی فاضلاب (متکاف و اودی) آمده است:
برای محاسبه ظرفیت سپتیک تانک واحدهای مسکونی، میتوان از فرمول زیر استفاده نمود:
تعداد کل واحدهای مسکونی آپارتمان را ضربدر میانگین تعداد نفرات هر خانوار کنید. سپس عدد بدست آمده، ضربدر سرانه مصرف آب هر فرد شود. حال مجموع بدست امده را ابتدا تقسیم بر 1000 کرده و سپس ضربدر 75 درصد کنید. نهایتاَ نیز عدد بدست آمده را با عدد ثابت «4.5» جمع کنید.
برای توضیح بهتر باید گفت که طبق کتاب، عدد 75% به معنای این است که 75 درصد از مصارف روزانه هر فرد، موجب تشکیل فاضلاب میشود. همچنین عدد ثابت 4.5 نیز حداقل ظرفیت سپتیک تانک مسکونی در نظر گرفته شده است. بدین معنی که ظرفیت کمتر از 4.5 متر مکعب به هیچ عنوان جوابگو نبوده و با عدم رشد مناسب باکتریهای بیهوازی، امکان تجزیه فاضلاب جامد و تبدیل آن به مایعی روان (برای انتقال به چاههای جذبی)، وجود ندارد!
مزایای انواع مخزن سپتیک
سپتیک تانک ها گرچه طراحی ساده ای دارند، اما دارای مزایای بسیار بسیار زیادی و قابل توجهی هستند. از جمله مزایای گندانبارها میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- مصرف انرژی نزدیک به صفر
- قابلیت طراحی در فرمها، سایزها، ظرفیتها و جنس های متنوع (بسته به شرایط پروژه ها)
- هزینه های پایین طراحی و تولید
- قیمت مقرون به صرفه.
- عدم اشغال هیچگونه فضایی در اکثر پروژه ها. (چرا که عمدتاَ به صورت دفنی نصب میشوند)
- عمکلرد عالی برای پالایش فاضلابهای واحدهای کوچک صنعتی، تجاری، مسکونی و …
- امکان نصب در عمقهای زیاد و تحمل فشارها و بارهای وارده. (بخصوص در مدلهای پلی اتیلنی و فایبرگلاس و تا عمق 16 متر)
- نصب و اجرای ساده و پرسرعت
- این دستگاه ها هیچگونه تجهیزات الکتریکی ندارند. در نتیجه قیمتشات کمتر بوده و هزینه های تعمیر قطعات الکتریکی هم وجود نخواهد داشت.
- سهولت در حمل و نقل
- هزینه های پایین تعمیر در صورت نیاز
نکات طراحی سپتیک تانک
گرچه ساختار گندانبارها نسبتاَ ساده است، اما در طراحی سپتیک تانک ها بایستی به نکات زیر توجه نمود:
- فرم لولهها: لوله های خروجی و ورودی باید به صورت «T شکل» طراحی شوند تا لوله ها هیچگاه مسدود نشوند.
- طراحی سپتیک تانک دو انباره: انبار اول سپتیک تانک (ورودی) عمدتاَ با ظرفیتی در حدود «دو برابر» انبار دوم طراحی میشود. دلیل این امر، نیاز به وجود فضایی بزرگتر برای ورود حجم زیادی فاضلاب و ته نشینی و نگهداری لجن و جامدات میباشد.
- مجراهای جریان فاضلاب: جریان فاضلاب بین دو بخش دستگاه معمولاَ با طراحی سرریز، دارای ارتباط است. و یا میتوان از بدنه دیوار داخلی، به فاصله «30 سانتی متر» تا «45 سانتی متر» از سطح آزاد فاضلاب، سوراخهایی به قطر 10سانتی متر و به فاصله محور تا محور برابر 30 سانتی متر ایجاد نمود تا انتقال جریان پساب بین 2 بخش صورت بگیرد.
- عمق موثر مخزن سپتیک: عمق مؤثر برای سپتیک تانک افقی یاعمودی حداقل 120 سانتی متر است. این اندازه همان ارتفاع سطح آزاد فاضلاب می باشد. معمولاً از سطح آزاد فاضلاب تا سقف نیز حدود 30 تا 40 سانتیمتر فاصله در نظر گرفته میشود.
- لوله ورودی: قطر لولههای ورودی به هیچ عنوان از 4 اینچ نباید کمتر باشد.
- طراحی دیوایدرها: طراحی سپتیک تانک بایستی به گونهای انجام شود که در تمامی عرض آن، مانعهایی به فاصله 15CM قرار داده شود.
- طراحی سپتیک تانک بر اساس ظرفیت: برای طراحی مخازن گندانبار برای جمعیتهای بالای 30 نفر، شیب سطح بخش اول دستگاه بایستی برابر با سطح افق باشد. اما برای مخازن کمتر از 30 نفر، شیب صفر است.
اجزای تشکیل دهنده سپتیک تانک (Septic Tank)
از مهمترین اجزای تشکیل دهنده سپتیک تانک ها میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- بدنه مخزن: پوشش مخزن میتواند از یکی از جنسهای پلی اتیلن، فایبرگلاس، کامپوزیت، بتن و… باشد.
- لوله ورودی: انتقال اولیه فاضلاب به دستگاه از طریق همین لوله انجام میگیرد.
- دیوایدر: این دیوارک میانی سپتیک تانک، از ورود چربی، روغن و ذرات جامد به بخش زلال سازی پساب، جلوگیری میکند.
- سیفون انتهایی: این بخش به جهت ممانعت از ریختن روغنها و چربیها به درون بخش زلالساز (انباره دوم مخزن سپتیک) تعبیه شده است.
- سیفون ابتدایی: این قطعه، از بازگشت بوی نامطبوع به درون خانه مسکونی جلوگیری میکند.
- دریچه: این دریچه بمنظور تمیزکاری، بازرسی، تعمیر و تخلیه، در بالای گندانبار نصب شده است.
- درپوش دریچه: حتماَ به منظور جلوگیری از انتشار بوی بد و آلایندههای فاضلابی، بایستی بر روی دریچه نصب گردد.
- لوله خروجی سپتیک تانک: این لوله ها دو کار اصلی انجام میدهند. ابتدا گازهای ناشی از فعالیتهای انواع باکتری بیهوازی را به سمت بخش فوقانی دستگاه هدایت میکنند. و البته مهمتر اینکه، انتقال دهنده پساب پیش تصفیه شده فاضلاب برای تخلیه در چاه جذبی هستند.
- بخش اول سپتیک تانک: این بخش 60 الی 70% از حجم کلی این دستگاهها را در بر میگیرد. نقش بخش اولیه، ته نشینی و جداسازی ذرات و چربیهای فاضلاب است.
- بخش دوم سپتیک: بخش زلال سازی دستگاه بوده و پساب پیش تصفیه در آن شناور است.
- ونت هوا: گازهای حاصل از فعالیت باکتریهای بی هوازی و عملیات تجزیه، بوسیله ونت هوا از گندانبار خارج میشود. ارتفاع لوله ونت هوا بایستی بالاتر از سطح مخزن باشد تا گازهای متان به سهولت از دستگاه خارج شوند.
تولید سپتیک تانک ؛ چرا و چگونه؟!
- تولید سپتیک تانک بسته به ظرفیت دستگاه میتواند متفاوت باشد. مثلاَ در ظرفیتهای 3 الی 126 متر مکعب، تولید گندانبار بطور کامل در کارخانه انجام شده و سپس به محل پروژه منتقل میگردد. اما در ظرفیتهای سفارشی بیشتر از 126 مترمکعب، ابتدا اجزای دستگاه در کارخانه تولید میشود. و سپس قطعات در محل پروژه، مونتاژ میشود.
- طراحی انواع گندانبار با توجه به نوع کندن فونداسیون، نیاز پروژه و شرایط محیطی متفاوت خواهد بود.
- تولید سپتیک تانک ها بسته به جنس مخزن میتواند متفاوت باشد. مثلاَ سپتیک تانک فایبرگلاس عمدتاَ در فرم مکعبی طراحی میشود؛ اما مدلها پلی اتیلنی با توجه به انعطاف پلی اتیلن، میتوانند در فرمهای متنوعی طراحی و تولید شوند.
- همچنین مثلاَ مخازن بتنی، بایستی با عایق کردن کف و دیواره ها در محل پروژه اجرا شوند.
- میزان عمق قرارگیری مخازن سپتیک، بسته به نوع تولید، جنس مخزن و شرایط محیطی تعیین میشود.
- همچنین تولید سپتیک تانک فایبرگلاس مدولار نیز به صورت غیر یکپارچه انجام میشود. این مدل مخزن در شرایط محیطی که شرایط برای حمل و نقل یکپارچه سپتیک تانک فایبرگلاس میسر نباشد، در قالب مونتاژ پنل های 1 در 1 متر در محل پروژه صورت میگیرد.
همچنین پیشنهاد می کنیم حتماَ به مطالعه صفحات مرتبط زیر بپردازید
کاربردهای سپتیک تانک (Septic Tank)
انواع سپتیک تانک، دارای مزایای بسیار حیاتی و مهمی می باشد. از یکسو لزوم استفاده از گندانبارها به عنوان یک دستگاه پیش تصفیهی عالی و مقرون به صرفه و از سوی دیگر وجود تنوع ساخت و مزایای گسترده این دستگاه ها، موجب شده است که خرید سپتیک تانک برای تمامی کاربریهای تولیدی، رفاهی، مسکونی، تجاری، اداری و … با استقبال گسترده ای روبرو باشد. برخی از کاربردهای گندانبارها عبارتست از:
- عملکرد فوق العاده برای تصفیه اولیه فاضلاب واحدهای تولیدی و صنعتی کوچک
- بسیار مناسب برای آشپزخانه ها و رستورانها
- در حقیقت گندانبارها قابلیت تجزیهی چربیها، روغن و مواد جامد فاضلابی حاصل از پخت و پز را دارند. بنابراین با استفاده از این تجهیزات در هتلها، رستورانها و فودکورتها، هم به کاهش بیش از 60 درصدی آلودگی فاضلابها کمک میشود. و هم از گرفتگی لوله ها جلوگیری خواهد شد.
- لزوم وجود سپتیک تانک فاضلاب برای دریافت پایان کار آپارتمانها از سازمانهای محیط زیست و شهرداری
- استفاده از این تجهیزات برای پیش تصفیه مطمئن فاضلابهای مجتمعهای تجاری، اداری و مسکونی، مرکز اقامتی و …
- امکان بکارگیری سپتیک تانک ها به عنوان متعادل ساز و همچنین ایستگاه پمپاژ فاضلاب صنعتی و خانگی
- قابلیت استفاده برای پالایش فاضلاب فضاهای عمومی شهری. (پارکها و فضاهای سبز)
به طور کلی انواع گندانبار مسکونی، سپتیک تانک بیمارستان، septic tank فضاهای رفاهی و اقامتی، septic tank هتلها، سپتیک تانک فاضلاب اداری و تجاری، گندانبار مجتمعهای بین راهی، septic tank اردوگاه ها و … در ظرفیتها و ابعاد مختلفی ساخته میشود. همچنین این دستگاه ها به راحتی قادرند تا فاضلاب پیش تصفیه شده را به چاه های جذبی انتقال دهند.
چاه جذبی چیست؟
چاه جذبی و چاه سپتیک، هر دو از مصالح مستحکم، ضد اسیدی و عایق کاری شده ساخته میشوند. پلی اتیلن، بتن مسلح عایقکاری شده، مواد پلیمری و … از این دست مواد مقاوم هستند که در ساخت چاه جذبی به کار رفته و به این محفظه ها، امکان جداسازی مواد جامد و لجن را از پساب مایع می دهد.
چاه جذبی و همینطور چاه سپتیک، وظیفه نگهداری فاضلابهایی که توسط گندانبارها، پیش تصفیه شده است را برعهده دارند. در حقیقت گاهاَ این مسئله به اشتباه عنوان میشود که میتوان از فاضلاب پیش تصفیه شده در آبیاری، کشاورزی و … استفاده نمود و فقط کافیست که این فاضلاب به تصفیه خانه های شهری انتقال پیدا کند. بایستی بدانید که این کار خطــــــــــــای بزرگـــــــــــــــی است. چرا که این پساب هنوز دارای درصد قابل توجهی آلودگی است و بایستی حتماَ انتقال فاضلاب سپتیک تانک به چاه جذبی انجام گیرد.
هرگاه مشاهده کردید که بخشی از لجن قابل تجزیه نیست و امکان سرریز شدن آن وجود دارد، سریعاَ به تخلیه چاه جذبی اقدام کنید. این تخلیه بوسیله ماشینهای سنگین دارای پمپ خلاَ صورت می گیرد. به یاد داشته باشید که وظیفه اصلی چاه جذبی، نگهداری و عدم انتقال فاضلاب و آلودگی به محیط زیست است. بنابراین از بروز هرگونه نشتی و پرشدگی چاه جذبی، بایستی پیشگیری نمود. به مانند چاه های جذبی، تخلیه سپتیک تانک ها نیز بایستی در زمان صحیح، انجام شود.
انتقال فاضلاب به چاه جذبی و چاه سپتیک
انتقال فاضلاب به چاه جذبی و یا حوضچه های سپتیک، بسته به شرایط محیطی پروژه انجام میشود. بدین معنی که همواره انتخاب اول کارفرمایان، احداث چاه جذبی است که هم حجم ذخیره سازی بیشتری دارد و هم مطمئن تر و در عمق بیشتری قرار دارد. اگر انتقال فاضلاب سپتیک تانک در شهرهای شمالی و یا مناطقی که با خاک سست (بدون بستر شنی مطمئن) انجام شود، نیاز به حفر حوضچه سپتیک است.
انواع سپتیک تانک بر اساس ساختار
سپتیک تانک ها بر اساس ساختار به دو دسته کلی تقسیم میشوند:
- گندانبار منفرد (تک انباره)
- سپتیک تانک دو قسمتی (2 انباره)
گندانبار منفرد (سپتیک تک واحده)
این نوع تجهیزات با انواع متریالهای پلی اتیلن، فایبرگلاس و … قابلیت ساخت دارند. البته به دلیل پالایش و کارایی بسیار بهتر و بیشتر مدلهای دوانباره، سپتیک تانکهای تک واحده کمتر مورد استفاده قرار میگیرند. ساختار کلی این مخازن بر اساس وجود دیوایدرهای متعدد در یک انباره (واحد) است. در سپتیک تانک منفرد، درصد تصفیه نیز به مراتب کمتر از مدلهای دو قسمتی است.
سپتیک تانک دو قسمته (2 انبار)
در رابطه با چگونگی مکانیزم سپتیک تانک دو قسمته در بخشهای قبلی مواردی مطرح شد. به طورخلاصه، سپتیک تانک دو انباره، از دو مخزن (بخش) مجزا تشکیل شده است که به واسطهی یک سرریز با یکدیگر دارای ارتباط می باشند:
- بخش اول مخزن سپتیک تانک (حدود 66% حجم کلی دستگاه) به منظور کاهش سرعت جریان فاضلاب، ته نشینی و تجزیه ذرات جامد و هضم لجن به کار میرود. همچنین روغنها و چربیها نیز در سطح بالایی همین بخش باقی می مانند.
- بخش دوم مخزن نیز به منظور تجزیه ثانویه، زلالسازی و جاری شدن پساب طراحی شده است. همچنین آماده سازی پساب فاضلابی برای انتقال به چاه جذبی نیز در همین انباره صورت میگیرد.
اما چرا مخزن اولیه بزرگتر از مخزن ثانویه طراحی میشود؟!
بسیاری بر این باورند که طراحی بزرگتر مخزن اولیه، تنها به دلیل ورود حجم زیاد فاضلاب و لجن به درون دستگاه می باشد. اما بایستی بدانید که این مسئله، تنها دلیل این نوع طراحی نیست. بلـــــــــــــــه… مخزن اولیه سپتیک تانک دوقسمته، نقش یک حوضچه آرامش برای فاضلاب را نیز بر عهده دارد و باید بتواند از وارد آمدن شوکهای ناگهانی به دستگاه جلوگیری کند. به همین دلیل بزرگتر طراحی میشود تا پذیرای تغییرات ماهیتی و شیمیایی روزانهی فاضلاب باشد.
سپتیک تانک عمودی دو قسمته
سپتیک تانک عمودی دارای تفاوتهای بنیادینی با مدلهای افقی دو انباره می باشد. لذا برای اجرای گندانبار عمودی، بایستی از مدل نقشه های ایمهاف تانک بهره گرفت. مکانیزم عملکرد این دستگاه ها دارای شباهتهایی می باشد؛ به طوریکه:
برای تجزیه جامدات و فرآیند ته نشینی لجن، در هر دو مدل ایمهاف تانک و سپتیک تانک عمودی نیاز به عمق زیادی می باشد. البته که سپتیک تانک عمودی بسته به نوع جنس مخزن، دارای تفاوتهایی در نوع هضم لجن و تجزیه مواد جامد می باشد. به عنوان مثال:
- درون مدلهای عمودی پلی اتیلن، لوله های خاص و بلندی تعبیه شده است که به منظور تجزیه جامدات مورد استفاده قرار می گیرد.
- این در حالیست که در سپتیک تانک عمودی بتنی، فرم قیف مانند داخل مخزن، موجب ته نشین شدن مواد معلق و جامد میشود.
معمولاَ مخازن عمودی به صورت یکپارچه هستند و در سه سطح، به تفکیک سازی عناصر فاضلاب میپردازند. لجنها به دلیل سنگینی در انتهای مخزن و چربیها و جامدات در سطحی بالاتر شناور میمانند. همچنین سیال مایع نسبتاَ پالایش شده نیز در بخش فوقانی مخزن قرار میگیرد.
تفاوت سپتیک تانک و ایمهاف تانک
به طور کلی هر یک از دستگاه های ایمهاف تانک و گندانبار، دارای مزایا و معایبی نسبت به یکدیگر میباشند. در ادامه به ذکر چندین تفاوت سپتیک تانک و ایمهاف تانک خواهیم پرداخت:
- در شرایط محیطی که سطح آب زیرزمینی بالا باشد، ایمهاف تانکها امکان استفاده ندارند. زیرا مخازن این دستگاه ها به شکل عمودی بوده و نیاز به عمق زیادی دارد.
- هردو دستگاه دارای مصرف انرژی پایینی هستند؛ اما مصرف انرژی ایمهاف تانک اندکی پایینتر و بهینه تر است.
- هزینه ساخت ایمهاف تانک پایینتر است. همچنین نسبت به سپتیک تانک، راندمان عملکردی بالاتری دارد.
- سپتیک تانکها در مقابل فشارهای وارده عملکردی عالی دارند. این در حالیست که به هنگام ورود حجم زیاد سیال به درون مخزن ایمهاف تانکها، امکان شکاف بین دو مخزن وجود دارد.
- دفع لجن در سپتیک تانکها نسبتاَ ساده و در ایمهاف تانکها تا حدود زیادی سخت تر است!
- اما تثبیت لجن و جداسازی مناسبتر چربی ها و جامدات، در ایمهاف تانک بهتر از گندانبارها انجام میشود.
اصول نگهداری سپتیک تانک
گندانبارها دارای عمری طولانی می باشند؛ اما به یاد داشته باشید که با رعایت اصول نگهداری سپتیک تانک ها، میتوانید از استهلاک این دستگاههای ارزشمند جلوگیری کرده و به طول عمرشان بیفزایید. از همین رو توجه داشته باشید که:
- انفجار سپتیک تانک!
تجمع گازهای متان بدبو، میتواند انفجار درونی را در داخل مخزن سپتیک تانک رقم بزند. پس حتماَ از ونت هوا برای خارج سازی این گازها استفاده کنید.
- از درختان بزرگ دوری کنید!
به منظور نگهداری اصولی سپتیک تانک، از نصب این دستگاهها در جوار درختهای بزرگ خودداری کنید. ریشه این درختان عمدتاَ قوی و حجیم است و میتواند ضربات مهلکی را به مرور زمان به دستگاه وارد بیاورد!
- مدام به گندانبار سر بزنید
همواره به چک دوره ای دستگاه و تمیزسازی سپتیک تانک ها بپردازید. البته در تمیزسازی به هیچ عنوان از شویندهای ضدباکتری استفاده نکنید!
- اجازه نفس کشیدن به باکتریها بدهید!
عمل تجزیه آلایندگیها، چربیها و جامدات در سپتیک تانک بوسیله فعالیتهای باکتری های بی هوازی صورت می گیرد. بنابراین از خالی نمودن تمامی لجنهای دستگاه بپرهیزید. زیرا عمدتاَ باکتریهای هوازی در این لجنها زیست می کنند.
- آب باران و سپتیک تانک، نه!
از وارد شدن مواد شیمیایی آنتی باکتریال و آب باران به درون گندانبار جلوگیری کنید. هر دوی این عناصر میتوانند موجب از بین رفتن باکتریهای بی هوازی شوند.
- عمق نصب مخزن سپتیک
به عمق نصب سپتیک تانک ها توجه داشته باشید. چرا که هر مخزنی با توجه به جنس خود، قادر است فشارها و بارهای جانبی را تا یک حدی تحمل کند.
نکات مهم در خرید سپتیک تانک (septic tank)
البته همواه در خرید سپتیک تانک ها به نکات مهم زیر توجه داشته باشید:
- سازندگان معتبر: حتماَ از شرکتها سازنده معتبر و با دریافت گارانتی، خرید نمایید.
- خرید اصول سپتیک تانک: خرید سپتیک تانک بایستی با در نظر گرفتن عواملی چون: میزان عمق در دسترس زمین برای نصب، میزان فضای فیزیکی پروژه یا کارگاه، شرایط محیطی و جوی و … انجام گیرد.
- محاسبه ظرفیت: همچنین به هنگام انتخاب حجم و ظرفیت مخزن، به حجم فاضلاب تولیدی فضای مورد نظرتان توجه داشته باشید. در این زمینه پیش از خرید میتوانید با کارشناسان فنی شرکت ایران سپتیک تماس گرفته و رایگان مشاوره دریافت کنید.
- قیمت مخزن سپتیک: به قیمت سپتیک تانک ها توجه کنید. کارهای بسیاری میتوانید انجام دهید تا هزینه خرید سپتیک تانک برایتان کمتر از آب دربیاید!
- فرآیند تولید: به کیفیت مواد اولیه در روند تولید گندانبار توجه ویژه ای داشته باشید. مثلاَ در ساخت سپتیک تانک پلی اتیلن دوجداره از کربن استفاده میشود. بنابراین رنگ بدنه این مخازن باید کاملاَ مشکی کدر باشد.
- استفاده از گرانول: چنانچه رنگ بدنه مخزن سپتیک تانک فاضلابی پلی اتیلن روشن و براق باشد، یعنی به احتمال زیاد از مواد بازیافتی و همچنین گرانول در ساخت مخزن گندانبار استفاده شده است. پس مواظب باشید اسیر سودجویی برخی از تولید کنندگان نامعتبر نشوید!
خرید سپتیک تانک از ایران سپتیک
مجموعه ایران سپتیک به عنوان تخصصی ترین سایت ایران در حوزه فروش و خرید سپتیک تانک، ایمهاف تانک و پکیج تزریق مواد شیمیایی مشغول به فعالیت است. حتماَ و حتماَ پیشنهاد میکنیم که پیش از هرگونه خرید، با مشاوران متخصص مجموعه ایران سپتیک تماس حاصل نموده و ضمن انجام مشاوره رایگان، از اطلاعات تخصصی و آخرین قیمت سپتیک تانک ها کسب اطلاع نمایید.
دفتر اصلی:021-88721092
کارشناس فنی: 09124265750
تنها کافیست که نوع پروژه و نیازهای مدنظرتان را برای کارشناسان فنی مجرب و دوره دیدهی ایران سپتیک مشخص نمایید. بلافاصله از سوی مشاوران مجموعه، تمامی موارد مورد نیاز برایتان تشریح خواهد شد و در صورت نیاز کارفرمایان، به سرعت فرآیند طراحی دقیق، اقتصادی و حرفهای انواع ایمهاف تانک و سپتیک تانک انجام خواهد گرفت.